اسید سولفوریک چیست؟ نحوه ساخت و کاربرد آن
اسید سولفوریک که با نام روغن ویتریول یا دی هیدروژن سولفات نیز شناخته میشود، دارای فرمول مولکولی (H 2 SO 4 یا S H 2 O 4) است و به عنوان یک مایع روغنی بیرنگ شناخته میشود. با آزاد شدن گرما اسید سولفوریک در آب حل میشود و برای فلزات و بافت ها حالت خورنده دارد. در تماس با چوب و بیشتر مواد آلی دیگر زغال تولید میکند، اما بعید است که باعث آتشسوزی شود. اگر میخواهید بدانید اسید سولفوریک چیست و بیشتر با ویژگیهای آن آشنا شوید، در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
اسید سولفوریک چگونه ساخته میشود؟
اسید سولفوریک یک اکسواسید گوگرد است که از دو گروه اکسو و دو گروه هیدروکسی تشکیل شده است که به صورت کووالانسی به یک اتم گوگرد مرکزی متصل شدهاند و نقش یک کاتالیزور را دارد. اسید سولفوریک یک اسید مزدوج از یک هیدروژن سولفات است.
اسید سولفوریک (H 2 SO 4) یک ماده شیمیایی معدنی است که یک اسید معدنی قوی بسیار خورنده نیز محسوب میشود. این ماده در حجمهای مختلفی تولید میشود و شما میتوانید با کلیک بر روی لینک نسبت به خرید مواد شیمیایی آزمایشگاهی در فروشگاه شیمیبیو اقدام کنید.
نسبت بالایی از اسید سولفوریک تولیدی در تولید کودهای فسفاته استفاده میشود و از دیگر مصارف آن میتوان به شستشوی مس، تولید رنگدانه های معدنی، پالایش نفت، تولید کاغذ و تولید مواد شیمیایی آلی صنعتی اشاره کرد. اسید سولفوریک از گوگرد در یک فرآیند سه مرحلهای تولید میشود که به شرح زیر میباشد:
S + O 2 → S 2
2SO 2 + O 2 → 2SO 3
SO 3 + H 2 O → H 2 SO 4
کاربرد اسید سولفوریک در آزمایشگاه چییست؟
خوب است بدانید که کاربرد اسید سولفوریک بسیار گسترده است و از این ماده برای ساخت کودها و سایر مواد شیمیایی، در پالایش نفت، در تولید آهن و فولاد و برای بسیاری از مصارف دیگر استفاده میشود. از آنجایی که اسید سولفوریک بسیار واکنش پذیر است و اکثر فلزات را در خود حل میکند، این اسید غلیظ که اکثر ترکیبات آلی را اکسید، آبگیری یا سولفونه میکند، اغلب باعث ایجاد زغال میشود.
اسید سولفوریک به مقادیر زیادی در مقیاس جهانی تولید میشود و تولید این ماده شیمیایی اغلب با مرحله توسعه یک کشور مرتبط است. به دلیل تعداد زیاد فرآیندهای تبدیلی که در آن استفاده میشود، اسید سولفوریک (H 2 SO 4) یک ماده خام اساسی است که در طیف گستردهای از فرآیندهای صنعتی و عملیات تولیدی استفاده میشود.
مصارف صنعتی
سالانه بیشتر از هر ماده شیمیایی تولید شده دیگری اسید سولفوریک ساخته میشود. استفاده از اسید سولفوریک بی شمار است و در حتی در مصارف خانگی نیز کاربرد دارد.
اسید سولفوریک یک مایع بی رنگ و روغنی است که وقتی حرارت داده میشود در آب محلول است. این بدان معنی است که اسید سولفوریک در آب حل میشود و بسته به کاربرد مورد نظر میتواند به قدرتهای مختلف رقیق شود. اگر اسید سولفوریک رقیق نشود، برای فلزات و بافت ها خورنده است. همچنین میتوان از آن برای زغال چوب و سایر مواد آلی استفاده کرد، که میتواند برای ایجاد یک محصول برای مصرف انبوه یا برای کاربردهای هنری استفاده شود.
تولید انواع باتریها
استفاده از اسید سولفوریک تقریباً بی پایان است. از آنجایی که به راحتی رقیق میشود، میتوان از آن برای هر چیزی از مراقبت از پوست گرفته تا کارهای ساختمانی استفاده کرد. علاوه بر این، زمانی که نیاز به ایجاد یک واکنش شیمیایی خاص دارید، میتوانید از اسید سولفوریک استفاده کنید. به همین دلیل، اسید سولفوریک جزء اصلی باتریها است.
باتریهای پرقدرت مانند باتریهای موجود در تجهیزات تصویربرداری بیمارستانی، باتریهای ماشین و باتریهای تجهیزات کشاورزی حاوی اسید سولفوریک هستند. باتریهایی مانند اینها به واکنش شیمیایی اسید سولفوریک در هنگام برخورد با سرب متکی هستند. الکترونهایی که از این ترکیب تولید میشوند همان چیزی است که باتری برای تولید ولتاژ به آن نیاز دارد.
تولید محصولات شوینده و تمیز کننده
یکی دیگر از کاربردهای متداول اسید سولفوریک برای محصولات تمیز کننده فاضلاب است. بسیاری از پاک کنندههای زهکشی با مقاومت صنعتی یا زه بازکنها بسیار خورنده هستند. در صورت ریختن میتوانند باعث سوختگی شدید روی پوست شوند. برخی از این زه بازکنها به صورت پودری هستند که باید با آب سرد فعال شوند.
برای استفاده از آنها ابتدا باید مقدار مشخصی را بدون اینکه به پوستتان برسد در آبکش بریزید و سپس با آب سرد بشویید تا مواد شیمیایی فعال شوند. اگر به طور تصادفی این محصول روی دستتان افتاد، بلافاصله دست خود را در آب سرد فرو نکنید. در عوض با صابون دست خود را کفی کرده و سپس با آب گرم بشویید.
اسید سولفوریک معمولاً در محصولات شوینده خانگی مانند محصولات تمیز کردن آلومینیوم نیز یافت میشود. اگرچه به این کاربرد محدود نمیشود. دلیل رایج بودن محصولات خانگی اسید سولفوریک به خواص خورندگی آن مربوط میشود. این باعث میشود که برای محصولاتی مانند پاک کنندههای کاسه توالت و لوله بازکنهای فاضلاب، انتخابی عالی باشد.
از دیگر موارد استفاده از اسید سولفوریک میتوان به افزودنیها در پودرهای شوینده لباسشویی، صابون دست، مایع ظرفشویی و محصولات حیوانات خانگی اشاره کرد.
خطرات استفاده از اسید سولفوریک چیست؟
در ادامه مقاله اسید سولفوریک چیست قصد داریم شما مخاطبین عزیز را با خطرات این ماده شیمیایی آشنا کنیم. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اسید سولفوریک با غلظتهای کم یا قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض غلظتهای بالا از این ماده میتواند منجر به اثرات نامطلوب سلامتی شود.
اسید سولفوریک همانطور که گفتیم یک ماده شیمیایی بسیار واکنش پذیر است. در صورت تماس میتواند با سلولها و بافت ها واکنش نشان دهد. آسیب ناشی از اسید سولفوریک میتواند از تحریک بافت تا سوختگی شیمیایی و نکروز متغیر باشد. علائم و نشانههای قرار گرفتن در معرض شامل آسیب بافتی در نقطه تماس است. آسیب بافتی در عرض چند ثانیه پس از قرار گرفتن در معرض ظاهر میشود و اگر به درستی درمان نشود، میتواند ساعتها و حتی روزها ادامه یابد.
وسعت و شدت آسیب بافت به دوز دریافتی، فاصله مواجهه و قدرت (غلظت مولی) محلول اسید سولفوریک بستگی دارد. محلولهای اسید سولفوریک با غلظت بالا (معمولاً در مواد شیمیایی صنعتی یافت میشوند) خطرناکتر از محلولهای اسید رقیق شده (مانند آنهایی که در محصولات مصرفی یافت میشوند) هستند. نحوه عملکرد اسید سولفوریک در انسان و حیوان یکسان است؛ بنابراین انتظار میرود اثرات حاد و مزمن برای حیوانات و انسان یکسان باشد.
اسید سولفوریک به شدت با الکل و آب واکنش میدهد و گرما آزاد میکند. با اکثر فلزات، به ویژه هنگامی که با آب رقیق میشود، واکنش نشان میدهد تا گاز هیدروژن قابل اشتعال ایجاد کند و ممکن است خطر انفجار به وجود بیارود. درست است که اسید سولفوریک قابل احتراق نیست، اما یک اکسید کننده قوی است که احتراق سایر مواد را افزایش میدهد ولی خود را نمیسوزاند. اسید سولفوریک در هنگام آتشسوزی گازهای سمی ساطع میکند. محصولات تجزیه شده حاصل از اسید سولفوریک که خطرناک نیز میباشند، عبارتند از: دی اکسید گوگرد، تری اکسید گوگرد، و بخار اسید سولفوریک.
نکته: در مخلوط کردن با آب به دلیل انتشار گرما که باعث انفجار میشود بسیار احتیاط کنید. همیشه اسید را به آب اضافه کنید نه برعکس.
یکی دیگر از خواص کشنده اسید سولفوریک سرطان زایی آن است. در تحقیقات انجام گرفته، اسید سولفوریک به عنوان یک ماده سرطانزای درجه 1 شناخته شده که برای انسان بسیار مضر است. همچنین بخارهای اسید سولفوریک را به عنوان یک عامل سرطان زا طبقهبندی کردهاند.
اگر اسید سولفوریک رقیق نشده باشد، میتواند برای سلامتی شما خطرناک باشد. تماس طولانی مدت با پوست میتواند باعث سوختگی شود و اگر آن را استنشاق کنید میتواند عوارض دیگری برای سلامتی ایجاد کند. به این دلایل، هنگام کار با اسید سولفوریک همیشه از دستکش و ماسک استفاده کنید.
کلام آخر در اسید سولفوریک چیست؟
در پایان مقاله اسید سولفوریک چیست لازم است مجددا گوشزد کنیم که اسید سولفوریک در صورت مصرف میتواند کشنده باشد. از نظر خارجی، میتواند باعث سوزش شدید و حتی تغییر شکل شود. در حالت پودری، اسید سولفوریک در تماس با پوست همچنان میسوزد. هنگامی که آن پودر با آب سرد مخلوط میشود، پوست را با سرعت تکان دهندهای از بین میبرد. اگر اسید سولفوریک را در یک لیوان آب سرد بریزید، لیوان خیلی سریع آنقدر داغ میشود که نمیتوانید آن را در دستان خود نگه دارید. پیشنهاد میکنیم با کلیک بر روی لینک درج شده مقاله تیترازول چیست؟ نحوه ساخت و کاربرد آن را نیز مطالعه کنید و اطلاعات بیشتری در زمینه مواد آزمایشگاهی به دست آورید.