سانتریفیوژ آزمایشگاهی چیست؟ بررسی کاربرد و نحوه استفاده از آن
شاید کلمه سانتریفیوژ را شنیده باشید ولی ندانید که سانتریفیوژ آزمایشگاهی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ شاید هم بخواهید با نحوه کار آن آشنا شوید. ما در اینجا اطلاعات کاملی را در اختیارتان میگذاریم؛ بنابراین برای اینکه بتوانید با کاربردهای این دستگاه و نحوه عملکرد سانتریفیوژ آشنا شوید تا پایان این مطلب از فروشگاه اینترنتی شیمیبیو با ما همراه باشید.
سانتریفیوژ چیست؟
قبل از هر چیز اجازه دهید یک تعریف کلی از این وسیله آزمایشگاهی مهم داشته باشیم. سانتریفیوژ وسیلهای آزمایشگاهی است که برای جداسازی سیالات، گاز یا مایع بر اساس چگالی استفاده میشود. جداسازی با چرخاندن یک ظرف حاوی مواد با سرعت بالا به دست میآید. نیروی گریز از مرکز، مواد سنگینتر را به خارج از ظرف هل میدهد. این دستگاه در اکثر آزمایشگاهها اعم از دانشگاهی، بالینی و تحقیقاتی یافت میشود. از آن برای خالص سازی سلولها، اندامکهای درون سلولی، ویروسها، پروتئینها و اسیدهای نوکلئیک استفاده میشود.
چند نوع سانتریفیوژ وجود دارد؟
انواع مختلفی از سانتریفیوژها وجود دارند که میتوان آنها را بر اساس کاربرد مورد نظر یا طراحی روتورشان طبقهبندی کرد. انواع سانتریفیوژها به دستههای زیر تقسیم میشوند:
- سانتریفیوژهای رومیزی
- سانتریفیوژهای رومیزی یخچال دار
- سانتریفیوژهای رومیزی بالینی
- میکروسانتریفیوژها
- سانتریفیوژ متمرکز کننده خلاء
کاربرد سانتریفیوژ آزمایشگاهی چیست؟
در این بخش از مقاله سانتریفیوژ آزمایشگاهی چیست قصد داریم به بررسی کاربردهای این دستگاه بپردازیم. عمدتاً از سانتریفیوژها در آزمایشگاههای مختلف برای جداسازی سیالات، گازها یا مایعات بر اساس چگالی استفاده میشود. در آزمایشگاههای تحقیقاتی و بالینی، سانتریفیوژها اغلب برای خالصسازی سلول، اندامک، ویروس، پروتئین و اسید نوکلئیک استفاده میشوند.
مثلاً نمونهای از استفاده سانتریفیوژ در یک محیط بالینی برای جداسازی اجزای خون کامل است. سنجشهای مختلف نیاز به سرم یا پلاسما دارند که ممکن است با سانتریفیوژ به دست آید. سرم با نمونه خون کامل در دمای اتاق لخته میشود. سپس نمونه سانتریفیوژ میشود و لخته خارج میشود و مایع رویی سرم باقی میماند.
بر خلاف سرم، پلاسما از خون کامل به دست میآید که لخته نمیشود و حاوی سرم همراه با فاکتورهای انعقادی است. برای به دست آوردن پلاسما، یک نمونه خون کامل در لولههای آزمایشگاهی با داروهای ضد انعقاد جمعآوری میشود. پس از استفاده از سانتریفیوژ، سلولها برداشته شده و مایع رویی پلاسما باقی میماند.
پیشنهاد میکنیم با کلیک بر روی لینک درج شده مقاله هود آزمایشگاهی چیست؟ کاربرد و نحوه استفاده از آن را مطالعه کنید و اطلاعات بیشتری در زمینه تجهیزات آزمایشگاهی به دست آورید.
نکات مهم در خرید سانتریفیوژ
انتخاب سانتریفیوژ مناسب برای کاربرد خاص ضروری است. بنابراین هنگام خرید سانتریفیوژ، مهم است که به سؤالات زیر توجه کنید:
با چه حجمهای نمونه کار میکنید؟ برای فرآیندهایی که شامل حجمهای زیاد یا متغیر هستند، یک مدل با ظرفیت بالاتر و پیکربندیهای مختلف روتور ممکن است بهترین گزینه باشد.
آیا نمونهها به دما حساس هستند؟ اگر چنین است، یک سانتریفیوژ با گزینههای تبرید و کنترل دما انتخاب کنید.
آیا از سانتریفیوژ برای پردازش نمونههای بالینی یا بانک خون استفاده میشود؟ مدلهای بالینی برای این کاربردهای خاص در دسترس هستند.
حداکثر نیرویی که سانتریفیوژ قادر به ایجاد آن است چقدر است؟ سانتریفیوژهای کم سرعت برای جداسازی سلولهای کامل ایده آل هستند، در حالی که اولتراسانتریفیوژها برای جداسازی DNA و RNA ضروری هستند. سانتریفیوژ آزمایشگاهی همانطور که گفتیم وسیلهای است که در آزمایشگاهها برای جداسازی اجزای یک مایع استفاده میشود. بنابراین سانتریفیوژهای آزمایشگاهی به طور گسترده در بیمارستانها یا سایر صنایع مورد استفاده قرار میگیرند.
با شروع کار و چرخش دستگاه، نیروی شدیدی ایجاد میشود که باعث میشود مواد متراکمتر در مایع شروع به حرکت کرده و در نهایت به سمت بیرون تهنشین شوند در حالی که مواد با چگالی کمتر به سمت وسط حرکت میکنند. اندازه و سرعت سانتریفیوژهای آزمایشگاهی بسته به کاربرد مورد نظر، متفاوت است. برای کارکردن دستگاه و چرخیدن آن به برق نیاز است، از این رو سانتریفیوژهای دستی مختلفی نیز وجود دارند که میتوانند به سادگی با چرخاندن یک اهرم کار کنند.
نحوه استفاده از سانتریفیوژ آزمایشگاهی چگونه است؟
سانتریفیوژ برای جداسازی ذرات معلق در مایع با توجه به اندازه و چگالی ذرات، ویسکوزیته محیط و سرعت روتور استفاده میشود. در داخل یک محلول، نیروی گرانشی باعث میشود که ذرات با چگالی بالاتر از حلال غرق شوند و ذرات با چگالی کمتر از حلال به سمت بالا شناور شوند. سانتریفیوژ از تفاوتهای کوچک چگالی برای جداسازی ذرات در محلول استفاده میکند.
هنگامی که روتور حول محور مرکزی میچرخد، نیروی گریز از مرکز تولید میکند که ذرات را از محور چرخش دور میکند. اگر نیروی گریز از مرکز از نیروی شناور محیط مایع و نیروی اصطکاک ایجاد شده توسط ذره بیشتر شود، ذرات رسوب میشوند. توجه داشته باشید که هنگام کار با سانتریفیوژ باید اقدامات ایمنی زیر را رعایت کنید. این موارد عبارتند از:
- در حالی که روتور در حال حرکت است، درب دستگاه را باز نکنید.
- اگر سانتریفیوژ میلرزد یا خوب کار نمیکند، آن را سریعاً خاموش کنید.
- از یک سطح کاری محکم و هم سطح برای کار با دستگاه، استفاده کنید.
- همیشه قبل از شروع کار، از قرار گرفتن سانتریفیوژ روی سطح مناسب اطمینان حاصل کنید.
- سانتریفیوژ را متعادل کنید، چرا که راهاندازی یک سانتریفیوژ نامتعادل ممکن است باعث آسیب قابل توجهی شود و اپراتور و سایر پرسنل آزمایشگاه را مجروح کند.
چنانچه بخواهید علاوهبر سانتریفیوژ برای خرید سایر اقلام آزمایشگاهی اقدام کنید میتوانید با کلیک بر روی لینک خرید دستگاه های آزمایشگاهی مدلهای بسیار متنوعی از انواع دستگاههای مورد نیاز در یک آزمایشگاه مجهز را مشاهده کنید.
کلام آخر
در این مطلب سعی بر آن بود که به طور کامل سانتریفیوژ، انواع آن و کاربرد سانتریفیوژ در آزمایشگاه را خدمت شما مخاطبین عزیز بیان کنیم. همانطور که اشاره شد پیش از خرید سانتریفیوژ باید موارد متعددی نظیر نوع کاربرد مورد نظر، فضای موجود در آزمایشگاه، میزان بودجه و… را مد نظر قرار دهید تا بتوانید از خرید خود و همینطور عملکرد دستگاه رضایت کامل داشته باشید.