استوانه مدرج یا مزور آزمایشگاهی چیست؟ کاربرد و نحوه استفاده از آن

آزمایشگاه‌ها مجهز به‌ انواع لوازم و تجهیزات مخصوص خود هستند. یکی از اصلی‌ترین اجزای هر آزمایشگاه، استوانه مدرج یا مزور آزمایشگاهی است. وسیله‌ای استوانه‌ای شکل که به‌وفور در آزمایشگاه‌ها دیده می‌شوند و در خصوص اندازه‌گیری حجم و میزان مشخصی از مایعات کاربرد دارند. ما در ادامه این یادداشت می‌خواهیم بدانیم نقش دقیق استوانه مدرج چیست و کاربردهای آن را برشماریم؛ لطفا تا پایان با ما همراه باشید.

استوانه مدرج چیست؟

استوانه‌های مدرج مشابه لوله‌های آزمایش هستند اما کاربردهای متفاوتی دارند. یک استوانه مدرج، لوله‌ای بلند و باریک است که کف آن را بسته و سر آن را باز طراحی می‌کنند. این استوانه‌ها اغلب از یک پایه پلاستیکی برخوردار هستند که امکان ایستادن آن‌ها را بر روی سطوح ممکن می‌کند. لبه استوانه مدرج به شکل آبریزی ساخته می‌شود تا مایعات برای خروج، مسیر آسانی را در پیش بگیرند.

وظیفه این استوانه مدرج چیست؟ بدنه مزورهای آزمایشگاهی بسته به حجمی که دارند، از ۵ تا ۱۰۰۰ میلی‌لیتر درجه‌بندی شده‌اند. این درجه‌ها به اندازه‌گیری مایعات و همچنین انتقال اختصاص دارند. درواقع مزورها حجم مشخصی از مایعات را برای آزمایش‌های مختلف اندازه‌گیری می‌کنند و از طریق لبه آبریزگونه خود، آن‌ها را انتقال می‌دهند. شما می‌توانید با کلیک بر روی لینک و ورود به صفحه لوازم شیشه ای آزمایشگاهی، برای مشاهده مدل‌های مختلف و خریداری استوانه مدرج از فروشگاه شیمیبیو اقدام کنید.

ویژگی‌های مزور آزمایشگاهی

ویژگی‌های مزور آزمایشگاهی چیست؟ این لوله‌ها در حجم‌ها و سایزهای مختلفی ساخته می‌شوند. درجه‌بندی هر کدام از آن‌ها ۵ تا ۱۰۰۰ میلی‌لیتر تفاوت دارد. از طرف دیگر، خطای اندازه‌گیری در استوانه‌های مدرج، تنها در حدود یک دهم میلی‌لیتر است؛ چرا که درجه‌های روی آن تنها ۰٫۱ میلی‌لیتر با هم متفاوت هستند. از این نظر، این استوانه‌ها از بشر و ارلن دقت بیشتری دارند.

از دیگر ویژگی‌های این لوله‌ها باید به جنس آن‌ها اشاره کرد. اغلب مزورها از جنس پلاستیک یا شیشه هستند. تفاوت شیشه و پلاستیک در این است که استوانه‌های پلاستیکی سبک‌تر و مقاوم‌تر ساخته می‌شوند، در حالی که مزورهای شیشه‌ای شانس بیشتری برای شکستن دارند. همچنین انواع پلاستیکی نسبت به شیشه‌ای ارزان‌قیمت‌تر هستند. این‌ها در حالی است که استوانه‌های شیشه‌ای دقیق‌تر و از شفافیت بیشتری برخوردار هستند.

همچنین در ساخت مزورهای پلاستیکی از پروپیلن استفاده می‌کنند. نقش پروپیلن در استوانه مدرج چیست؟ این ماده برای داشتن حداکثر میزان مقاومت و خاصیت ضدشکنندگی در تولید مزورها به کار می‌روند. همچنین بدنه این مزورها باید بسیار شفاف باشد، به همین علت از پلی متیل پنتن برای ایجاد این شفافیت بهره می‌گیرند. ویژگی آخر را به شکل مزورها اختصاص می‌دهیم. این تجهیزات شیشه‌ای عموماً به‌صورت میله‌ای باریک و بلند ساخته می‌شوند، در حالی که شکل هندسی آن‌ها ممکن است گرد یا شش‌گوش باشد.

مزایای استوانه‌های مدرج

با وجود این ویژگی‌ها، مهم‌ترین مزایای استوانه مدرج چیست؟ یک مزور آزمایشگاهی به‌دلیل درجه‌بندی‌های نزدیک به‌هم، دقت اندازه‌گیری زیادی دارد. این میزان دقیق‌بودن نسبت به ارلن و بشر بیشتر و در مقایسه با بورت و پیپت تا حدودی کمتر است.

از دیگر مزیت‌های مزورها باید به مقاومت آن‌ها در برابر مواد شیمیایی یا ضربه اشاره کرد. به‌دلیل استفاده از پلی پروپیلن در ساخت آن‌ها، این مقاومت به حداکثر میزان خود می‌رسد. همچنین شکل بدنه استوانه‌های مدرج به‌گونه‌ای است که بتوانند قائم بر روی سطوح بایستند؛ بدون آنکه تعادل خود را از دست دهند.

مزیت آخر مزور آزمایشگاهی چیست؟ درجه‌بندی در این لوله‌های شیشه‌ای از پایین به بالا نوشته می‌شود. این ویژگی برای اندازه‌گیری مایعات آسان‌تر و قابل‌فهم‌تر است، در حالی که در پیپت و بورت اعداد از بالا به پایین نوشته شده‌اند.

کاربردهای استوانه مدرج

زمانی که بدانیم کاربردهای استوانه مدرج چیست، به نقش آن بیشتر پی می‌بریم. از این تجهیزات آزمایشگاهی اغلب برای اندازه‌گیری حجم مایعات، مشخص کردن حجم محلول‌ها به‌طور دقیق و همچنین تعیین حجم اجسام جامد استفاده می‌شود. نکته مهم درباره این کاربردها آن است که اجسام چه محلول باشند و چه جامد، در اندازه دقیقی موردنیاز هستند و عملکرد استوانه‌ها در اندازه‌گیری دقیق آن‌ها است.

در گذشته استوانه‌ها را اغلب از جنس شیشه تولید می‌کردند اما امروزه انواع پلاستیکی کاربرد بیشتری دارند. دلیل آن استفاده از مواد پلیمری در ساخت مزورهای پلاستیکی و افزایش مزایای آن‌ها است. به‌طور مثال، مزورهای شیشه‌ای سنگین و شکننده هستند و لبه آن‌ها ممکن است با هر ضربه‌ای دچار شکستگی شود. به همین علت، جابه‌جایی آن‌ها با دقت و حساسیت بیشتری صورت می‌گیرد.

در حالی مزورهای پلاستیکی چنین نیستند. استفاده از پلی پروپیلن و پلی متیل به استوانه‌های پلاستیکی خاصیت ضدشکنندگی و شفافیت بخشیده است. از طرف دیگر، مزورهایی که از جنس پلاستیک هستند، می‌توانند با فشار حرارت بخار استریل یا اتوکلاو شوند و دوباره مورد استفاده قرار بگیرند. مجموع این ویژگی‌ها بر کاربرد بیشتر استوانه‌های مدرج پلاستیکی در آزمایشگاه افزوده است.

انواع استوانه مدرج

عموماً استوانه مدرج یا مزور آزمایشگاهی را براساس جنس آن‌ها به دو نوع شیشه‌ای و پلاستیکی دسته‌بندی می‌کنند. همانطور که پیش‌تر گفتیم، آن‌هایی که از شیشه تولید می‌شوند، شفاف‌تر و دقیق‌تر و مدل‌های که جنس پلاستیکی دارند، مقاوم‌تر و پرکاربردتر هستند.

امروزه نوع دیگری از دسته‌بندی را برای این لوله‌های آزمایشگاهی به کار می‌برند. بر این اساس، مزورها به دو گروه درب‌دار و بدون درب تقسیم می‌شوند. مزورهایی که درب دارند، اتفاقات و خطرات احتمالی را کاهش می‌دهند و از خطاهای شیمیایی جلوگیری می‌کنند. به همین علت از امنیت بیشتری برخوردارند. اینکه بدانیم کاربردهای انواع استوانه مدرج چیست، به انتخاب بهتری می‌انجامد.

روش استفاده از مزور آزمایشگاهی

ممکن است به‌دنبال آن باشید که روش‌های استفاده از مزور آزمایشگاهی چیست؟ در حقیقت استفاده از استوانه مدرج دشواری چندانی ندارد. کافی است استوانه را بر روی پایه قرار دهید، سپس مایع یا محلول مدنظر را درون آن بریزید. هنگامی که می‌خواهید حجم این مایع را اندازه بگیرید، امکان دارد سطح آن منحنی و روبه‌ پایین باشد. در این حالت باید اندازه‌ای را لحاظ کنید که پایین‌ترین سطح مایع آن‌ را نشان می‌دهد.

سخن پایانی

حتی اگر با آزمایشگاه‌ها در ارتباط نباشید، احتمالاً چهره مزورهای درجه‌بندی شده برایتان آشنا به نظر برسد. نقش این استوانه مدرج چیست؟ این لوله‌ها که ممکن است از جنس شیشه یا پلاستیک باشند، اندازه دقیقی از حجم محلول‌ها را به دست می‌دهند. درجه نقش‌بسته روی بدنه این لوله‌ها از ۵ تا ۱۰۰۰ میلی‌لیتر است و با شفاف نشان دادن حجم مایع، خطای اندازه‌گیری بسیار کمی دارند. به همین علت، در زمره پرکاربردترین لوازم آزمایشگاهی به شمار می‌روند. پیشنهاد میکنیم مقاله بشر چیست و چه کاربردهایی در آزمایشگاه دارد؟ را نیز مطالعه کنید و اطلاعات بیشتری در زمینه وسایل آزمایشگاهی به دست آورید.