0 محصولات
نمایش سبد خرید
تفاوت بالن ژوژه و بالون تقطیر چیست؟
شیمیبیو
2022-08-29
یکی از لوازم ضروری و پرکاربرد هر آزمایشگاهی بالن‌ها هستند که برای آماده‌سازی، نگهداری و رقیق‌سازی انواع محلول‌ها و حتی انجام واکنش‌های شیمیایی مورداستفاده قرار می‌گیرند. این ابزار معمولا در دو جنس شیشه‌ای و پلاستیکی تولید می‌شود و در آزمایشگاه‌های متعددی کاربرد دارد. از جمله انواع بالن‌ها می‌توان به بالن ته صاف، ته گرد، رداژدار، ژوژه و… اشاره کرد که از میان آن‌ها ما در این مقاله قصد داریم شما را با تفاوت بالن ژوژه و بالون تقطیر آشنا کنیم.
بالن ژوژه چیست؟
بالن‌های ژوژه یا بالن حجمی (Volumetric flask)، دسته‌ای از بالن‌های آزمایشگاهی هستند که بیشتر در شیمی تجزیه کاربرد دارند. این ظروف از نظر ظاهری شامل حبابی با ته صاف و گردن بلند طراحی‌شده‌اند که در انتهای گردن آن، خطی به‌صورت حلقه حک‌شده است. اگر بخواهیم به فرق بالن ژوژه و بالن تقطیر اشاره‌کنیم می‌توان گفت بالن‌های ژوژه از دقت بسیار بالایی برخوردارند و می‌توان حجم محلول را طریق خطوط مندرج روی این ظروف، حجم‌سنجی کنند.
این بالن‌ها برای ساخت محلول با غلظت معین و همچنین برای نگهداری یک حجم دقیق در یک درجه حرارت خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند، البته بالن‌های ژوژه با درپوش پلاستیکی طراحی‌شده تا بتوان در هنگام محلول سازی آن را به‌راحتی تکان داده یا محلول را به هم زد. برای مشاهده و خرید بالن ژوژه روی لینک درج شده کلیک کنید.
برای اینکه بیشتر با تفاوت بالن ژوژه و بالن تقطیر آشنا شوید، می‌خواهیم کمی بیشتر در مورد بالن ژوژه صحبت کنیم. بالن‌ها ژوژه شیشه‌ای، عموماً بی‌رنگ و به دو صورت شفاف و کهربایی وجود دارند و البته برای ترکیبات حساس به نور مانند نیترات نقره یا ویتامین A از نوع کهربائی آن استفاده می‌شود. این بالن‌ها در چهار حجم ۵، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۵۰ لیتر و همچنین حجم‌های بالاتر نیز ساخته می‌شوند.
کاربردهای اصلی بالن ژوژه
اگر بخواهیم به تفاوت بالن ژوژه و بالن تقطیر اشاره داشته باشیم، باید در ابتدا هر کدام از این بالن‌ها را معرفی کنیم تا با کاربرد و ویژگی‌های آن‌ها آشنا شوید. همان‌طور که در ابتدا گفته شد، بالن‌های ژوژه در اصل نوعی بالن ته گرد با لوله جانبی هستند که کاربرد آن مانند بالن ته گرد است. در این بین از لوله جانبی بالن ژوژه، برای خروج مواد گازی استفاده می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بالن ژوژه و نحوه کالیبراسیون آن کافیست به مقاله «بالن ژوژه چیست» مراجعه کنید.
اصولا بالن‌های ژوژه برای نگهداری محلول‌ها در حجم معین و در دمای خاص مورداستفاده قرار می‌گیرند و البته نمی‌توان کاربرد آن‌ها را برای ساخت محلول‌های استاندارد و همچنین برای رقیق کردن محلول‌ها با غلظت معین نادیده گرفت. از دیگر کاربردهای بالن ژوژه می‌توان به حجم‌سنجی دقیق محلول‌ها اشاره کرد، زیرا با خطوطی که بر روی بخش لوله‌ای آن نقش بسته، حجم‌سنجی محلول‌ها به صورت دقیق صورت می‌گیرد.
بالن تقطیر چیست؟
تا این بخش از مقاله تا حدودی با بالن ژوژه آشنا شدید، برای درک بهتر تفاوت بالن ژوژه و بالون تقطیر بهتر است با بالن‌های تقطیر هم آشنا شوید. احتمالا می‌دانید که در بعضی آزمایش‌ها، برای جداسازی مخلوط دو مایع مختلف که نقطه جوش متفاوتی نسبت به هم دارند، از روش تقطیر استفاده می‌شود.
یکی از ابزارهای مهم در عمل تقطیر، بالن تقطیر است. این بالن‌ها گردنی دراز و یک خروجی لوله‌ای در کنار گردن خود دارند که بخارات تولیدشده از این دهانه عبور می‌کنند. در فرآیند تقطیر با وجود گرمای شدید، ضروری است که جنس بالن به‌گونه‌ای انتخاب شود که در مقابل حرارت بالا دچار ترک یا شکستگی نشود. برای مشاهده و خرید بالن حرارتی کلیک کنید.
به همین دلیل جنس بالن‌های تقطیر را از شیشه نسوز و یا از شیشه‌های بوروسیلیکاتی انتخاب می‌کنند. برای انجام عمل تقطیر باید با گرم کردن بالن ترکیبات را از حالت مایع به گاز تبدیل کنید. در این حالت مایعاتی که نقطه جوش پایین‌تری دارند در ابتدا و سایر مایعات با نقطه‌جوش بالاتر در انتهای کار تبخیر می‌شوند.
کاربرد اصلی بالن تقطیر
اگر می‌خواهید بیشتر با تفاوت بالن ژوژه و بالن تقطیر آشنا شوید، پس باید کاربرد و موارد استفاده بالن تقطیر را هم بشناسید. وقتی در آزمایشگاه با ترکیبات شیمیایی کار می‌کنید، گاهی جداسازی مایعات مختلف از یکدیگر ضروری است، زیرا خیلی از مایعات، ترکیبات شیمیایی فراری دارند که برای انسان بسیار مضر هستند. یکی از روش‌های معمول که برای جداسازی مایعات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، تقطیر است و در واقع اصلی‌ترین کاربرد بالن تقطیر نیز شامل همین مورد می‌شود.
از جمله دیگر کاربردهای بالن تقطیر می‌توان به تهیه اتیلن، تهیه گازهای استیلن، تهیه آب مقطر، هیدروژن، کلر و هر نوع مایعاتی که با نقاط جوش متفاوت از هم جدا می‌شوند اشاره کرد. جنس این بالن‌های، از شیشه‌های بروسیلیکات و یا پیرکس است که توانایی تحمل حرارت تا ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد را دارد.
تفاوت بالن ژوژه و بالون تقطیر
پس از معرفی کلی بالن‌ها حال به تفاوت‌های بالن ژوژه و بالن تقطیر می‌رسیم. بالن‌های تقطیر به خاطر جنس شیشه‌ای، قابلیت شستشو با آب گرم و مایع ظرف‌شویی را دارند؛ این در حالی است که شستشو بالن‌های حجمی با آب گرم باعث تغییر حجم بالن می‌شود.
به طور کلی از بالن‌های ژوژه برای رقیق کردن محلول‌ها و یا تهیه محلول‌های استاندارد استفاده می‌شود؛ در حالی که بالن تقطیر برای جداسازی مخلوط دو مایع با نقاط جوش متفاوتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. از دیگر تفاوت بالن ژوژه و بالن تقطیر می‌توان به تفاوت جنس این دو بالن اشاره کرد؛ بالن‌های تقطیر چون در مقابل حرارت قرار می‌گیرند از شیشه‌های بروسیلیکات ساخته می‌شوند، اما به طور عمده جنس بالن‌های ژوژه از شیشه یا پلاستیک است.
سوالات متداول
بالن تقطیر را تا چه درجه‌ای می‌توان حرارت داد؟
جنس بالن‌های تقطیر، از شیشه‌های بروسیلیکات و یا نسوز است که توانایی تحمل حرارت تا ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد را دارند، اما باید افزایش حرارت به آهستگی انجام شود تا مایعات بتوانند از هم جدا شوند.
شستشوی بالن ژوژه به چه صورت است؟
بالن‌های ژوژه را می‌توان با مایع ظرف‌شویی و آب معمولی شست، اما از شستشو این بالن‌ها با آب گرم خودداری کنید زیرا گرما باعث تغییر حجم آن‌ها و ایجاد خطا می‌شود.
تفاوت بالن ژوژه رنگی و شفاف در چیست؟
بالن‌های ژوژه به دو صورت شفاف و رنگی ساخته می‌شوند که از نوع رنگی آن برای ترکیبات حساس به نور مانند نیترات نقره و ویتامین A استفاده می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله خواستیم تا تفاوت بالن ژوژه و بالن تقطیر را بیان کنیم. همان‌طور که گفته شد، بالن‌های آزمایشگاهی که به فلاکس‌های اندازه‌گیری یا فلاکس‌های مدرج آزمایشگاهی هم مشهورند، شکل کروی و گردنی بلند دارند.
یکسری از بالن‌ها مجهز به درپوش پیچ‌دار پلاستیکی، شیشه‌ای و پلی‌پروپیلن هستند که با توجه به نوع شکل و جنسشان کاربردهایی متفاوت دارند. به عنوان مثال، از بالن تقطیر برای تقطیر و تعیین نقطه‌جوش و از بالن ژوژه برای رقیق کردن و ساخت محلول‌هایی با غلظت مشخص استفاده می‌شود. در پایان می‌توانید نظرات و سوالات خود را با ما و سایر مخاطبین شیمیبیو به اشتراک بگذارید.
0